بررسی موازین فقهی و حقوقی حریم خصوصی

حریم خصوصی یکی از نیازهای اصلی بشر است و حقی محسوب می¬شود که افراد براساس آن می¬توانند تعیین کنند که دیگران تا چه اندازه باید به آن حیطه وارد شوند. حریم خصوصی متشکل از زندگی خصوصی و کلیۀ امور ناظر به یک شخص است؛ خانه، اطلاعات خصوصی، اطلاعات مربوط به جسم، روابط خانوادگی، ویژه¬گی¬های شخصیتی و... نمونه-هایی بارز از امور خصوصی محسوب می¬شوند. لذا انسان بر همۀ این امور به نوعی سلطه و حاکمیت دارد که هیچ کس حق تجاوز بر آن¬ها را ندارد مگر به اجازۀ فرد یا این¬که به موجب قانون و مجوز قضایی از مقامات ذی¬صلاح. اگر چه در حقوق موضوعه جمهوری اسلامی ایران، در قوانین مختلف صراحتاً عنوان حریم خصوصی مورد حمایت واقع نشده است اما می¬توان این حمایت را در بطن اصول مختلف قانون اساسی وقوانین مختلف مشاهده کرد امّا با وجود حمایت مواد قانونی مختلف از حوزه¬های مختلف حریم خصوصی خلأهای قانونی زیادی وجود دارد. که در این بررسی نیز ضمن بیان قلمرو حریم خصوصی در قالب حوزه-های مختلف آن، به آن خلأها اشاره شده است. و این ضرورت احساس می¬شود تا با وضع قوانینی جامع ابهاماتی که در این مواد وجود دارد برداشته شود. همچنین در فقه اسلامی نیز اگر چه همانند حقوق ایران صراحتاً عنوان حریم خصوصی را مورد حمایت قرار نداده است امّا در مواجهه با مقولۀ حریم خصوصی، موضعی به اصطلاح تحویل گرایانه دارد لذا در اسلام، حریم خصوصی، در قالب احاله به حقوق و آزادی¬های دیگر نظیر حق مالکیت، منع تجسس و غیبت و سوءظن، حرمت افترا و توهین و قذف، حرمت اشاعۀ فحشاء، حرمت استراق سمع و بصر و ... مورد حمایت واقع شده است که طی یک فصل با بررسی هریک از این مفاهیم به نوعی موضع اسلام در مقابله با نقض حریم خصوصی مورد بررسی قرار گرفته است.